sudut pandangan MAHADIjMURAT

Hari ini "Shah Rukh Khan". Jackie Chan bila pulak ?

TUN DR MAHATHIR menyokong pemberian bintang kebesaran Melaka kepada Shah Rukh Khan. Saya kira penganugerahan bintang tersebut walau apa pun komen dan pendapat orang tidak ada masalah bagi saya. Pemberian tersebut menunjukkan nilai penghargaan itu sendiri, dan nilai fikiran kita yang memberinya. Cumanya saya ingin berkongsikan beberapa perkara yang memungkinkan kita menjadi lebih cerdik dalam membuat penilaian.

Semasa sibuk-sibuk hendak membangunkan "E-Village" dahulu, Shah Rukh Khan telah melakukan kunjungan hormat kepada Dr Mahathir. Beliau dikatakan berpeluang bersarapan pagi dengan Dr Mahathir pada satu pagi Ahad, dan menurut khabar kemudiannya telah berkuda bersama-sama mengelilingi tapak theme park itu. Sahabat saya "Jack Yusuf" ialah pengarah urusan The E-Village Enteritainment Sdn Bhd ini. Jack, memberitau saya Dr Mahathir dan isteri, malah ramai "isteri-isteri menteri" dan "pak menteri sendiri" meminati bintang Bollywood beragama Islam tetapi beristerikan wanita beragama Hindu ini.

Bukan Shah Rukh Khan sahaja yang diminati Dr Mahathir, pak menteri dan mak menteri ketika itu sampai kini. Jackie Chan, super star filem Hong Kong juga dikatakan menjadi minat mereka. Kita menyaksikan beberapa filem yang dilakonkan oleh Jackie Chan juga digambarkan sebahagiannya di Kuala Lumpur dan Pulau Pinang. Jackie Chan malah telah dijemput oleh Dato' Ibrahim Ghafar, developer E-Village menjadi tetamu kehormat nombor satu, iaitu VVVIP di malam pelancaran "perkampongan Seni Pintar" itu.

Kalau nak disabitkan dengan EVillage saya tak nampak kedua bintang filem India dan Cina itu telah menyumbang kepada merealisasikan "mimpi Disney", Tun Dr Mahathir. Malah sebaliknya pada hemat saya merekalah sebenarnya yang menjadi antara penyebab gagalnya projek tersebut, semata-mata kerana tidak mahu EVillage menjadi saingan kepada studio-studio sedia ada di Hong Kong, Mumbai, Madras, Australia, malah Singapura. Selepas EVillage gagal direalisasikan - satu-satunya kegagalan popular Dr Mahathir, tiada lagi bayang Jackie Chan beraksi bertabirkan tempat-tempat kebanggan kita.

Kedatangan syarikat-syarikat filem luar membuat penggambaran filem di Malaysia dan munculnya "dua produk popular filem Hindi dan Hong Kong" itu sebenarnya telah merugikan kita. Kalangan pekerja filem, karyawan dan syarikat filem tempatan tidak bersetuju kerajaan terlalu bermurah hati memberikan segalanya kepada mereka, sementara pengamal filem tempatan menghadapi pelbagai kesukaran untuk menjalankan pekerjaan mereka di negara sendiri. Mereka merungut kerana orang luar ini bukan sahaja telah menggunakan agensi dari luar (seperti dari Sri Lanka) untuk mengaut keuntungan, tetapi juga membawa masuk hampir semua lapisan pekerja dan karyawan filem tanpa mematuhi peraturan dan garis panduan profesyen yang ditetapkan oleh "film guilds" Malaysia. Melalui pejabat sehenti yang ditubuhkan di Kementerian Kebudayaan (kemudian KeKKWA dan KPKKW) mereka diberi kelulusan untuk semua urusan perfileman. Urusan kemasukan dan kelulusan penggambaran yang "terlalu mudah" telah menyebabkan Anak Malaysia kehilangan pekerjaan. Kalau ada pun pekerjaan yang diberikan kepada kita hanyalah sebagai pekerja peringkat rendah seperti menjaga generator, driver, "2nd or 3rd unit operators", "tukang tarik cable" dan "best boy" yang memegang gelas minuman dan astray untuk artis mereka sahaja. Itulah tara "transfer of technology" yang mereka dakwa mereka berikan kepada anak tempatan dalam produksi filem-filem berenaan

Tak ada apa sebenarnya yang telah disumbangkan orang-orang ini kepada industri filem dan negara kita, lebih-lebih lagi dari segi kewangan. Mereka mendapat sokongan dan bantuan pantas dari jabatan-jabatan kerajaan seperti Polis, Dewan Bandaraya, Bomba dan lain-lain. Filem-filem mereka tidak diproses di Malaysia, sebaliknya diproses di Singapura, Hongkong atau Australia.

Mereka sebenarnya lebih banyak mengambil daripada memberi. Imej-imej filem yang digunakan mereka juga sebenarnya tidaklah menjadi bahan promosi secara langsung bagi negara kita. Sesetengahnya malah dieksploitasi dan dipesungkan sebagai tempat lain (yang bukan Malaysia), sepertimana KLCC digunakan dalam filem "Entrapment" yang menjadi kemarahan pemimpin politik Malaysia. Kebanyakan kita sebenarnya tak faham apa erti lokasi dalam sesebuah filem.

Patut difahami seseorang pelakon seperti Shah Rukh Khan atau Jackie Chan bukanlah orang yang menentukan lokasi penggambaran sesuatu babak dalam filem yang mereka lakonkan, kalau itu ukuran jasa yang membuatkan kita merasa terhutang budi dan memandang tinggi kepada mereka sehinggi kita merasa perlu membalasnya dengan sesuatu pengiktirafan. Yang memilih lokasi dan setting penggambaran untuk pelakon beraksi ialah pengarah filem, penerbit, sinematografer, penulis skrip, dan orang-orang yang terlibat mengurus dan mempromosikan filem. Bukannya pelakon. Pelakon hanya diminta berada dihadapan kamera apabila semua telah diputuskan. Concern mereka ialah aksi, watak, teman berlakon dan pergerakan kamera. Di manapun, di langit hijau, di dasar laut atau di bulan sekalipon itulah perhatian, fokas dan tanggungjawab mereka. Jangan terkejut kalau ada pelakon yang beraksi di KLCC tidak sedar mereka sedang beraksi dihadapan bangunan ke dua tertinggi di dunia atau terlupa nama Melaka sebagai sebuah lokasi tempat mereka pernah beraksi satu hari nanti. Mereka tidak begitu kisah sebenarnya dengan tempat di mana mereka diminta berlakon. Perhatian mereka hanyalah pada dunia ciptaan yang perlu mereka masuki dengan watak dan aksi lakonan mereka dengan sebaik mungkin.

Bagaimanapun, on behalf of Malaysian film makers I wish to congratulate Shah Rukh Khan for the honour accorded to you by the government of one of a small state in Malaysia. May you come back and do more promotion for us and remember where we are...