PENJURIAN FESTIVAL FILEM MALAYSIA, APA LAGI?

Mahadi J Murat

Saya telah mendengar penerangan dalam beberapa 'bengkel penjurian' anjuran penganjur Anugerah Seri Angkasa, Kementerian Penerangan, penganjur Anugerah Skrin TV3 dan penganjur Festival Filem Malaysia (FFM) mengenai "Kaedah Penjurian Naim Ahmad" sebagai suatu kaedah standard yang ingin digunapakai dalam menilai pelbagai kategori anugerah di festival dan pertandingan filem dan televisyen di negara ini.

Sabtu 26 April 2008 lalu saya mendengar lagi penerangan kaedah ini dalam suatu seminar khusus untuk feedback penganjur FFM tahun ini yang diadakan di Akademi Seni Budaya dan Warisan Malaysia (ASWARA). Berdasarkan pengalaman lalu kalangan juri walaupun tidak menolak formula Naim Ahmad, namun rata-rata mereka mahu lebih bebas dalam menentukan kaedah penjurian yang mereka jalankan. Umumnya amalan mengadakan perbincangan mendalam di kalangan jemaah juri sebelum membuat sebarang pemilihan menjadi preference para juri. Saya secara peribadi tidak menolak kaedah Naim Ahmad itu, tetapi kaedah penjurian dengan memberi markah berdasarkan penilaian setiap individu juri dimana pemenang dipilih daripada mereka yang mendapat markah terbanyak haruslah diperkukuhkan dengan kaedah perbincangan yang lebih teratur, menyeluruh dan telus.

Berdasarkan keadaan tersebut dan mengambil kira pengalaman saya menyertai pelbagai festival di dalam dan di luar negara dan penelitian yang saya jalankan sebagai seorang akademia di universiti sepertimana yang telah saya suarakan di seminar 26 April 2008 itu, saya ingin mencadangkan garis panduan dan kaedah yang tersebut di bawah untuk dipertimbangkan oleh penganjur FFM 2008, tahun ini:-

1. Objektif penjuran festival perlu ditetapkan terlebih dahulu (sama ada untuk "mencari kecemerlangan" atau "untuk memberi galakan"). Kedua-duanya menuntut pengisian, pengendalian dan peraturan yang berbeza.

2. Matlamat penjurian ini juga adalah sebagai panduan untuk memilih 'jenis' juri yang bersesuaian dengan matlamat yang ditetapkan.

3. Kaedah penjurian yang dicadangkan Dr Naim iaitu yang menggunakan markah boleh digunakan, tetapi pemberian nombor hendaklah dibuat setelah perbincangan sesama juri diadakan dengan mendalam. Hasil yang didapati daripada jumlah markah juga patut dipersestujui atau di'endorse' oleh semua juri

4. Pemberian markah juga patut dibuat "secara collective", yang bererti juri membuat keputusan memberikan setiap satu markah kepada calun-calun secara bersama berasaskan keputusan mereka memutuskan sesuatu calun itu 'deserve' atau layak menerima sesuatu markah. Collective marking ini adalah proses pemerkahan secara telus

5. Juri hendaklah mengeluarkan laporan penjurian dalam tempuh sebulan selepas festival atau penganugerahan dijalankan yang menghuraikan alasan dan ground penjurian mereka. Hasil laporan ini boleh dilihat dan di akses oleh orang ramai, untuk melihat ciri-ciri utama mengapa sesuatu filem dan calun itu menerima kemenangan. Ini sangat berguna untuk dokumentasi dan peningkatan apresiasi terhadap seni perfileman, terutama bagi karyawan, peminat, pengkaji dan pelajar-pelajar.

8. Keputusan juri adalah muktamat.

Semasa musim festival filem tahun lalu saya ada menulis di Mingguan Malaysia seminggu sebelum FFM 2007 dijalankan dan sehari selepas malam anugerah tersebut diadakan (di Mingguan Malaysia juga). Tulisan saya memberi tumpuan kepada beberapa aspek penganjuran festival tersebut yang mungkin juga berguna untuk direnungkan bagi penganjuran festival filem yang akan datang.